1. آشنا ساختن مديران و معلمان با مفاهيم خلاقيت و راهکارهاي پرورش و تقويت آن در فراگيران.
براي آشنا ساختن مسئولان مدارس و معلمان با خلاقيت و شيوه هاي پرورش آن، مي توان از آموزش در دوره هاي ضمن خدمت استفاده کرد. معلمان ، مربيان و مديران پس از آشنايي با راه کارهاي پرورش خلاقيت در فراگيران در اين دوره ها مي توانند اين راه کارها را در کار خود به کار گرفته و ضمن دوري از هر گونه سخت گيري هاي بي مورد و بي جا دانش آموزان را به مشارکت فعال در تدريس و انجام کار گروهي تشويق کنند. همچنين مي توانند به دانش آموزان آزادي هاي معقول بدهند تا با خيال راحت و اطمينان خاطر نظرات و عقايد خود را بيان کنند. اين گونه تدبيرها زمينه ي پرورش خلاقيت در فراگيران را فراهم خواهد آورد.
2. تغييرات اساسي در کتاب هاي درسي
هرچند با استفاده از مطالب و مفاهيم موجود در كتاب هاي درسي و شيوه هاي تدريس موجود نيز مي توان به پرورش خلاقيت كمك كرد اما براي استفاده بيشتر و بهتر از اين امكانات و ضرورت خلاقيت لازم است در تأليف كتاب هاي درسي فقط ارائه ي مطالب در سطح دانش نباشد بلكه متن درس و سوالات آخر درس به گونه اي باشد كه دانش آموز را به تفكر وادارد و در نتيجه زمينه ي مشاركت دانش آموز را براي شركت در بحث گروهي فراهم نمايد .
3. تغييرات در شيوه ارزشيابي و امتحانات
براي پي بردن به ميزان موفقيت دانش آموز در دروس و نتيجه گير ي از كار خود از سيستم ارزشيابي بهره مي بريم. ارزشيابي نيز بايد بتواند خلاقيت دانش آموز را بسنجد . يعني به جاي سوالات تستي و كوتاه پاسخ يا سوالات همگرا از سوالات واگرا يا سوالاتي كه دانش آموز را به تفكر و ارائه ي عقيده و نظر وا دارد. به همين منظور مي توان به پرسش هاي مستمر و فعاليت هاي خارج از كلاس و مرتبط با موضوع بها داده و زمينه رشد خلاقيت و شكل گيري آن را از اولين سال هاي ورود به مدرسه فراهم نمود.
4. علاقه مند كردن دانش آموز به مطالعه
تصور كنيد دانش آموزي كه از ابتداي كودكي با كتاب آشنا مي شود و با نويسنده هاي گوناگون ، داستان هاي مختلف و سرزمين ها و فرهنگ هاي متفاوت ، علوم و هنرهاي جديد يا حوادث مهم تاريخي آشنا شود ؛ به طور حتم متفكر بار خواهد آمد و در نتيجه ارتباط با شخصيت هاي گوناگوني كه در داستان ها مطالعه نموده، مقدمه ي تفكر و خلاقيت را در او ايجاد مي كنند و با بهره گيري از تخيل كه ضرورت اساسي خلاقيت است، دنيايي بزرگ و پهناور مقابل چشمان كودك گشوده مي شود و مي تواند آزادانه خيال پردازي كند. بنابراين ضروري است هر چه بيشتر كتابخانه ها ي مدارس و به خصوص كتابخانه هاي كلاسي را فعال كنيم. در ضمن با برگزاري مسابقات كتابخواني به شيوه ي فردي يا گروهي علاقه به مطالعه را تقويت كنيم.
5. استفاده صحيح و مطلوب از ساعات درس انشا
درس انشا پايه و اساس تفكر و خلاقيت در دانش آموز است كه متأسفانه در برخي مدارس بي اهميت تلقي مي شود. استفاده ي معلمان از موضوعات تكراري و كليشه اي روش درستي نيست. براي استفاده مطلوب تر از ساعات درس انشا لازم است كتابخانه را به كلاس ببريم و يا بهتر از آن دانش آموزان را به كتابخانه ببريم. با مطالعه كتاب و مجلات گوناگون غير درسي و نوشتن خلاصه يا ارائه نتيجه اي از مطالب خوانده شده و بيان آن براي ساير دوستان علاوه بر افزايش عمق يادگيري ، مهارت در نوشتن و خلاقيت را در دانش آموز پرورش مي دهيم.
6. تغيير نام درس هنر به پرورش خلاقيت ، نوآوري و ابتكار
متأسفانه هنوز هم در برخي مدارس شاهد آن هستيم كه از درس هنر به نحو شايسته استفاده نمي شود. استفاده از نيروهاي غير تخصصي در تدريس اين رشته يا استفاده از ساعت درس هنر براي جبران عقب ماندگي در ساير دروس كار بسيار خطا و نابجايي است. البته تغيير عنوان درس به تنهايي حلال مشكل نيست بلكه با توجه به تنوع در دنياي كنوني و مهارت ها و هنرهاي مختلفي كه در جامعه رايج است ، استفاده از هنرهاي سنتي مانند خط و نقاشي در كنار هنرهاي گلسازي ، سفالگري ، طراحي روي سفال ، ساخت پازل يا تابلوهاي چوبي و. از فعاليت هايي است كه مي توان ابتكار و خلاقيت را در دانش آموزان پرورش داد. در ضمن چنانچه زمينه را براي نمايش گذاردن آثار و هنرهاي دانش آموزان براي ساير دانش آموزان و اولياي آنان فراهم كنيم در پرورش ابتكار و خلاقيت دانش آموز گام درستي برداشته ايم. براي مثال ما در آموزشگاه خود ضمن نظر سنجي از دانش آموزان براي پر نمودن ساعات فوق برنامه، كلاس هاي آموزش طراحي روي سفال ، سرود و تئاتر، طراحي پازل را آموزش مي دهيم كه خوشبختانه با استقبال بسيار خوبي از دانش آموزان مواجه شديم.
خلاقيت توانايي و استعدادي است كه در نوع بشر عموميت دارد و در پرورش اين استعداد عواملي چون مهارت يابي ، آموزش پذيري ، سطح دانش و آگاهي ، ميزان تجربه، خطر پذيري و نترسيدن از اشتباه و شكست تأثير دارند. تعدادي از راهبردهاي رشد خلاقيت در دانش آموزان به شرح زير مي باشد.
· هدايت معلمان به ااستفاده از شيوه هاي نوين در تدريس
· مشاركت دانش آموزان در حين تدريس ( ارتباط دو طرفه )
· استفاده از قدرت تخيل و تصويرسازي در فراگيران.
· ايجاد امنيت عاطفي، اجتماعي و فرهنگي براي دانش آموزان.
اميد است با بهره گيري از اين اقدامات در مدارس شاهد شكوفايي استعدادهاي فرزندان ايران عزيز در عرصه هاي گوناگون علمي و عملي باشيم.
درباره این سایت